HOOFDSTUK 1

                                                                                                             Terug

'Schiet nou eens op, Johan.' Marijke kwam met één arm in een mouw van haar jas de kamer in. Geagiteerd probeerde ze ook haar andere arm in een mouw te krijgen. 'Je hebt je toetje nog niet eens op,' mopperde ze terwijl ze op haar man afliep.

'En de krant niet uit,' mompelde Johan, die zonder erbij na te denken een lepel vla naar binnen werkte.

'De krant!' riep ze uit. 'Dat is oud nieuws!'

'Kan wel zijn,' vond Johan, 'maar ik heb het nog niet gelezen.'

'Neem die krant dan mee. Je hebt de hele avond de tijd om hem te lezen.'

'Dat is een geweldig idee,' zei hij en keek haar stralend aan. Snel nam hij de laatste hapjes vla en kwam overeind om het schaaltje met de lepel naar de keuken te brengen. Daar stopte hij alles in de afwasmachine, keek snel of Marijke er al afwasmiddel in gedaan had en zette hem aan.

Marijke bracht ondertussen de placemat naar de keuken en hield hem onder de kraan.

'Nou ja, zeg, zo'n knoeiboel heb ik er niet van gemaakt,' zei Johan. Hij schudde quasi beledigd het hoofd, maar liep door naar de gang om zijn jas aan te trekken.

'Eindelijk,' verzuchtte Marijke, die achter hem aankwam de gang in en nog snel een blik in de gangspiegel wierp om te kijken hoe ze eruitzag. Ze lachte tevreden. Haar nieuwe bril stond haar goed en paste ook uitstekend bij haar korte bruine haar.

'Joh, het is nog niet eens kwart voor zes!'

'Er kunnen files staan of wegwerkzaamheden zijn,' wierp Marijke tegen.

Johan schoot in de lach. 'Files rond deze tijd?'

'Ja, het is nog steeds spitsuur.'

'Voor de mensen die Groningen uit komen, maar niet voor ons. Wij rijden er juist naartoe. Trouwens, wegwerkzaamheden had je zelf vandaag wel opgemerkt als die er waren en die waren er niet, toch?'

'Schiet nou maar op,' zei ze en duwde hem de voordeur door.

Hij liep het paadje in hun voortuin af, maar juist toen hij een voet op de stoep wilde zetten, schoot hij in de lach en draaide zich weer om. 'De krant. Ik ben de krant vergeten.'

'Maar ik niet,' zei Marijke net zo lachend en klopte op haar handtas.

'Och, och, als ik jou niet had,' verzuchtte hij dramatisch.

'Dan kwamen we nooit in Groningen.'

'Dat zit er dik in.' Hij grinnikte, opende het portier van de auto die voor hun garage stond en stapte in. Marijke ging naast hem zitten.

'Als we zo doorgaan met ons te haasten komen we te vroeg en je weet wat Karin daarvan vindt,' zei Johan. Hij startte de auto, trok op en reed de straat uit.

'Karin kan me nog meer vertellen,' zei Marijke, maar ze zei het met een lach. 'Ik wil Jolien en Sterre zien.'

'Oma's!' zei hij met hoog opgetrokken wenkbrauwen. 'Je hebt ze twee weken geleden nog gezien.'

'Twee weken! Weet je wel hoeveel dagen dat zijn?'

'Ik wel, hoor. Ik ben niet voor niets boekhouder geworden. Ik ben zelfs nog van die tijd dat je moest leren rekenen zonder rekenmachine. En de tafel van zeven kan ik in mijn slaap nog wel opdreunen.'

'Flauwerd.' Maar Marijke glimlachte en wierp hem een warme blik toe. 'Ik mis die kinderen gewoon. Ik wil zien of ze gegroeid zijn, of ze wijzer geworden zijn. Ik wil die lachende snoetjes zien en ze knuffelen.'

'Dat zei ik toch,' lachte Johan. 'Oma's!'

'Poeh, alsof jij als opa minder gek op die kinderen bent.'

Hij zweeg, maar er verscheen een grijns op zijn gezicht. Marijke had helemaal gelijk. Het was vreemd, want af en toe voelde hij zich zelfs schuldig naar zijn eigen kinderen toe. Hij had namelijk soms het gevoel dat hij meer van zijn kleinkinderen hield dan van Karin en Tim. Waarschijnlijk kwam dat omdat hij ze niet elke dag zag en ook niet verantwoordelijk voor hen was. Hij hoefde ze niet op te voeden en als ze vervelend waren, zou het nooit voor lang zijn. Soms betrapte hij zich erop dat hij languit op de vloer lag te spelen met de kinderen van Tim, hun oudste kind, en hij wist dat hij dat met Tim veel minder gedaan had. Ook verheugde hij zich stiekem op de dag dat de oudste van Tim op voetbal zou gaan. Hij zou als opa dan echt zo vaak mogelijk langs de lijn staan.

Tim had twee jongens gekregen en Karin, hun dochter, had twee dochtertjes, Jolien en Sterre. Waar het aan lag, wist Johan zelf niet, maar hij hield meer van die knulletjes van Tim dan van de meiden van Karin. Er was niets op hen aan te merken, het waren kleine schatten, maar het waren meisjes. Misschien was hij ouderwets, maar hij vond jongens leuker. Met jongens kon je een kasteel bouwen, ravotten, graven in de zandbak. Meisjes waren anders. Ondanks de tegenwoordige tijd waren meisjes anders. Je zag het aan Jolien en Sterre. Ze waren nog maar bijna drie en twee jaar, toch speelden ze het liefst met poppen of maakten ze een tekening. Ravotten vonden ze veel te wild. Ze gaven de voorkeur aan knuffelen en zeker, ze waren om te knuffelen, maar Johan hield diep van binnen toch wat meer van het robuuste gedrag van Jorm en Ivo, de jongens van Tim.

'Waar zit jij met je gedachten?' vroeg Marijke lachend.

'Bij onze kleinkinderen,' zei hij naar waarheid. 'Het is echt een kostbaar bezit.'

Ze keek hem verrast aan. Johan was een verstandsmens en hij toonde altijd minder zijn gevoelens dan zij. Ze stak even haar hand uit om zijn wang en baard te strelen en glimlachte. 'Je hebt gelijk. Het is echt een geweldig geschenk en daarom zou ik ze ook graag wat vaker willen zien.'

'Aan de ene kant begrijp ik dat wel,' zei Johan, 'maar toch vind ik dat je daar niet zo vaak aan moet denken. We moeten ze loslaten. Ze moeten hun eigen leven leiden. Zonder ons.'

'Natuurlijk moet ik ze loslaten, maar ze hoeven toch hun leven niet zonder ons te leiden?' wierp ze tegen. 'Wij horen er ook bij. Bovendien is het voor kinderen heel gezond om een opa en oma te hebben. Zo leren ze al van baby af aan dat mensen verschillend zijn.'

'Met alle gevolgen van dien.' Johan schoot in de lach.

'Hoe bedoel je?'

'Van oma mag ik wel een dropje,' deed hij het stemmetje van Jolien na.

Marijke trok een grimas. 'Ik weet wat je bedoelt. Dat had ook niet gemogen. Als Karin vindt dat ze geen snoepjes mogen, mag ik ze die niet geven. Dat was fout, maar daarvan heb ik geleerd. Dat zal niet weer gebeuren. O, we zijn er al bijna!' Verrast keek ze op haar horloge. 'Kwart over zes. Mooi op tijd.'

'Jullie zijn te vroeg,' mokte Karin toen ze hen voor de deur zag staan.

'Kunnen we nog wat langer met Jolien en Sterre spelen,' zei Marijke.

'Oma! Opa!' Twee gillende meisjes in nachthemdjes kwamen de gang in en klampten zich aan de benen van hun grootouders vast.

'Maak toch niet zo'n herrie!' riep Karin boven het gegil uit.

De kinderen hielden zich meteen stil. Marijke en Johan trokken hun jassen uit, terwijl Karin de trap opklom. 'Nog even mijn haar doen.'

Marijke keek haar verward na. Kon er niet eens een begroetingskus af? Had ze zo'n haast? Maar het duurde toch echt nog een kwartier voordat het halfzeven was en ze was duidelijk al omgekleed voor de feestelijke avond.

Marijke schudde ongemerkt haar hoofd en keek naar beneden in de lieve gezichtjes van haar kleindochters. 'Kom maar.' Ze stak haar armen uit naar Jolien en tilde haar op, trok haar even dicht tegen zich aan en kuste haar op haar wangen.

'Ik ook,' riep de kleinere Sterre.

'Kom jij maar bij opa,' zei Johan. Hij tilde haar zo hoog de lucht in dat ze bijna met haar hoofd tegen de plafondlamp aankwam.

'Johan!' riep Marijke geschrokken uit.

Hij lachte.

Met zijn vieren liepen ze naar de huiskamer, waar de televisie aanstond en een tekenfilm liet zien.

'Sesamstraat!' riep Jolien opgetogen uit. 'Sesamstraat.'

'Nee, meisje,' zei Marijke, 'dat is al geweest.'

'Nee, nee, Sesamstraat!'

'Sesamstraat!' riep Sterre nu ook en ze klapte van blijdschap in haar handjes.

'Maar dat is al geweest,' herhaalde Marijke. 'Dat hebben jullie net al gezien.'

'Toch niet,' zei een donkere mannenstem.

Marijke keek om en bewonderde haar schoonzoon, die er echt geweldig uitzag. 'Hallo Steven, wat ben jij mooi. Nieuwe kleren?'

'Dag moeder, vader.' Hij kwam op hen af en begroette zijn schoonmoeder met een kus. 'Ja, nieuw jasje, nieuw shirt en ze hebben Sesamstraat nog niet gezien. We hebben het opgenomen, zodat ze er met jullie naar kunnen kijken.'

'O, zit dat zo.' Marijke lachte. 'Nou, meisjes, dan gaan we straks kijken. Eerst pappa en mamma uitzwaaien en dan gaan wij lekker op de bank zitten kijken.'

Jolien en Sterre renden vast op de bank af en gingen ieder in een hoekje zitten, zodat hun grootouders er nog precies tussen pasten. Jolien wees naar de tekenfilm en schoot in de lach. Sterre bedacht zich en kroop over de bank naar haar zusje toe en ging dicht tegen haar aan zitten. Ze stak haar twee vingers in haar mond en genoot duidelijk.

'Jullie weten hoe de video werkt? Sesamstraat staat aan het begin van de band,' zei Steven.

'Geen probleem, jongen, we redden ons wel. Ga jij maar lekker feestvieren. Daar zijn jullie vast wel aan toe,' zei Johan.

Steven glimlachte. 'Zeg dat wel. Tijd om te ontspannen is er tegenwoordig niet veel meer bij. Echt fantastisch dat jullie vanavond konden komen.'

'We willen wel vaker komen,' zei Marijke. 'Of je brengt ze bij ons. Ik zie ze veel te weinig.'

'Hé,' zei Johan waarschuwend tegen zijn vrouw.

'Oké, maar toch. Steven, als je ze eens kwijt wilt, een heel weekend mag ook. Ze zijn van harte welkom.'

'Daar zal ik het eens met Karin over hebben, want een heel weekend met zijn tweeën, dat lijkt me wel heerlijk. Wat is dat alweer lang geleden. Dat zou ons beslist goed doen. Nou, ik ga de auto vast keren, want ik sta verkeerd om en dan kunnen we straks zo wegrijden als Karin klaar is.' Hij liep op zijn kinderen af en gaf ze liefdevol een omhelzing. 'Dag meisjes, lief zijn voor opa en oma.'

Ze knikten en zwaaiden naar hem terwijl hij naar de deur liep.

'Dag Steven, veel plezier, hoor!' riep Johan hem na.

'Oma, kom hier zitten,' riep Jolien. Ze duwde Sterre aan de kant om plaats te maken.

Marijke lachte en liep op de bank af. Johan volgde haar voorbeeld. Ze zaten amper of Karin kwam de huiskamer binnen. 'Jolien, Sterre, komen!' zei ze hard.

'Nee, we gaan naar Sesamstraat kijken,' zei Jolien.

'Komen, zeg ik. Jullie moeten je tanden nog poetsen.'

'Karin, dat kunnen wij straks wel doen,' opperde Marijke.

'Niks ervan. Ik wil erbij zijn, zodat ik zeker weet dat het goed gebeurt. Goed poetsen is van levensbelang. Komen jullie nog of moet ik jullie halen?'

Jolien en Sterre bleven zitten, ze kropen dichter tegen hun opa en oma aan.

Karin raakte nog geïrriteerder dan ze al was en liep op de kinderen af. Ze greep ze ieder bij een arm beet en sleurde ze mee de kamer uit, de trap op.

Marijke en Johan konden ze beneden in de huiskamer horen schreeuwen.

'Lieve help,' verzuchtte Marijke. 'Moet dat zo?'

'Je zegt er niets van,' waarschuwde Johan. 'Je bemoeit je niet met Karins manier van opvoeden.'

'Maar dit is toch niet normaal?' vond Marijke. 'Moet dat zo wild? Ze deed ze gewoon pijn. Hoor ze toch eens tekeergaan.'

'Ik ben het wel met je eens dat het ook anders kan, maar je zegt er niets van.'

Een paar minuten later ging de kamerdeur weer open. Jolien en Sterre renden op hun grootouders af en kropen bij hen op schoot. Hun ogen waren vochtig.

'Zo gaat dat dus elke avond,' mopperde Karin. 'Een ramp is het gewoon om die kinderen hun tanden te laten poetsen. Nou, ik ga. Je ziet ons wel weer verschijnen.' Zonder afscheid te nemen van haar kinderen of haar ouders verliet ze de kamer. Marijke keek haar met open mond na.

'Kom,' zei Johan, 'we gaan voor het raam staan en zwaaien.'

Maar de kinderen bleven stil op de bank zitten.

'Kom dan, even pappa en mamma dag zeggen.'

Maar ze waren niet over te halen, kropen alleen maar nog dichter tegen oma aan. Marijke schrok van de blik in hun ogen. Zag ze angst? Ze kon het niet laten te vragen: 'Vinden jullie tanden poetsen niet leuk?'

Johan, die bij het raam stond, draaide zich om en wierp zijn vrouw een waarschuwende blik toe. Marijke zag het niet. Ze keek naar haar kleindochters.

'Niet als mamma het doet,' zei Jolien zacht. 'Ze houdt altijd mijn oor vast en dat doet zeer.' Ze keerde haar oor naar Marijke toe, die geschrokken zag dat het helemaal rood was.

'Pappa is lief,' zei Sterre.

‘Gaan we nou Sesamstraat kijken?’ vroeg Jolien. Ze kroop nog dichter tegen Marijke aan, legde haar hoofdje tegen oma’s arm.

Johan zette de band met Sesamstraat aan, maar Marijke zag er niet veel van. Ze voelde zich volkomen overrompeld en in de war. Was dit haar dochter? Haar eigen vlees en bloed? Iemand die zo snauwde en haar kinderen pijn deed? En waarom? Zij had het toch net zo goed kunnen doen, straks, als ze naar bed moesten? Of vond Karin dat haar moeder dat niet kon. Had ze het zelf vroeger altijd verkeerd gedaan? Was dat het?

'Oma, het is uit. Verhaaltje lezen!' riep Jolien en sprong van de bank af.

'Eh?'

'Ze moeten naar bed,' hielp Johan haar, die wel zag dat Marijke van streek was.

'Natuurlijk, waar zit ik met mijn gedachten.' Marijke kwam overeind, tilde Sterre op en liep naar de gangdeur. Ze voelde een diep medelijden met deze kinderen, haar eigen kleinkinderen. Hoe had dit kunnen gebeuren? Wat was er met Karin aan de hand? Johan kon wel zeggen dat ze zich er niet mee mocht bemoeien, maar hier zou ze zeker iets over zeggen, want dit ging gewoon te ver.

**

Nadat de kinderen in slaap gevallen waren, zette Marijke koffie. Johan deed de televisie uit om de krant te lezen, maar die kans kreeg hij eerst niet.

‘Dit kan echt niet,’ vond Marijke, terwijl ze twee kopjes koffie op de salontafel zette.

‘Het zijn onze zaken niet.’

‘Zag je dan niet dat ze bang voor haar zijn? Bang voor hun moeder. Johan, dat is toch afschuwelijk. Je moet je veilig voelen bij je moeder, prettig, maar toch niet bang?’

‘Je overdrijft. Zo erg was het niet. Later was er niets met hen aan de hand. Ze zijn levendig genoeg. Die angst zit echt niet diep.’ Hij verstopte zich achter de krant en Marijke deed de televisie weer aan, omdat ze afleiding zocht voor haar gedachten, maar het was moeilijk een programma te vinden dat haar kon afleiden en na een halfuur liep ze op haar tenen de trap op om te zien of de kinderen nog steeds sliepen en of ze er wel vredig uitzagen in hun slaap.

Terug